به بهانه روز جهانی بریل
ساخت جهانی لبریز از امید و آگاهی برای نابینایان با ۶ نقطه کوچک
به گزارش تجهیزات جانبی، بریل در سال ۱۸۲۴ توسط لوئی بریل، یک نوجوان نابینای فرانسوی که تنها ۱۵ سال داشت، با الهام از یک سیستم ارتباطی به نام «نوشتار شبانه» که برای سربازان طراحی شده بود تا در تاریکی پیام های خویش را بخوانند، توسعه یافت و امروزه به استاندارد جهانی برای آموزش و ارتباط نابینایان تبدیل گشته است و با نامگذاری روزی به نام وی تلاش می شود تا فرصت های برابر برای پیشرفت آگاهی و دانش برای نابینایان ایجاد شود.
به گزارش تجهیزات جانبی به نقل از ایسنا، در دنیایی که واژه ها از صفحه های کتاب به چشم ها جاری می شوند، برای میلیونها نفر لمس خطوط برجسته بر کاغذ، پلی به سمت دانش، هنر و ارتباط است. روز جهانی بریل، یادآور این معجزه ساده، اما پرقدرت است که چگونه ۶ نقطه کوچک می توانند جهانی از امید و آگاهی را برای نابینایان بسازند. آیا تاکنون فکر کرده اید که این لمس جادویی چگونه دریچه ای به سمت زندگی برای بسیاری گشوده است؟
هر ساله در تاریخ ۴ ژانویه (۱۵ دی)، روز جهانی بریل بعنوان نماد توانمندی و خودآگاهی افراد نابینا و کم بینا در سطح جهانی جشن گرفته می شود. این روز که بخصوص برای بزرگداشت اختراع این سیستم نوشتاری توسط لوئی بریل، نابینای فرانسوی، نامگذاری شده، فرصتی است تا توجه جهانیان به اهمیت دسترسی به اطلاعات برای افراد نابینا جلب شود و بر ضرورت تسهیل استفاده از این زبان در جوامع مختلف تاکید شود.
بریل در سال ۱۸۲۴ توسط لوئی بریل، یک نوجوان نابینا از فرانسه، اختراع شد. وی در آن زمان تنها ۱۵ سال داشت. لوئی بریل با الهام از یک سیستم ارتباطی به نام «نوشتار شبانه» که برای سربازان طراحی شده بود تا در تاریکی پیام های خویش را بخوانند، این سیستم را توسعه داد و بشکلی ساده و کارآمد برای نابینایان تبدیل کرد. سیستم بریل به تدریج به استاندارد جهانی برای آموزش و ارتباط نابینایان تبدیل شد.
روز جهانی بریل نه تنها یادآور اختراع یک سیستم نوشتاری ساده و مؤثر برای نابینایان است، بلکه فرصتی برای تأمل در مورد حقوق انسانی و دسترسی برابر به اطلاعات برای تمامی افراد است. این روز به ما یادآوری می کند که نابرابری ها در زمینه آموزش و دسترسی به اطلاعات هنوز هم وجود دارند و برای رفع این چالش ها، نیازمند همکاری و تلاش مستمر هستیم.
تاریخچه و اختراع سیستم بریل
سیستم بریل توسط لوئی بریل، نابینای فرانسوی، در اوایل قرن نوزدهم میلادی اختراع شد. لوئی بریل که خود از ۳ سالگی گرفتار نابینایی شد، در سن ۱۵ سالگی سیستم نوشتاری و خواندنی را طراحی کرد که برای نخستین بار به نابینایان این امکان را داد که مستقل از سایر افراد، اطلاعات را بخوانند و بنویسند.
سیستم بریل که از ۶ نقطه برجسته چیده شده در چارچوب ترکیب های مختلف تشکیل شده، برای افراد نابینا به صورت ویژه طراحی شده است تا بتوانند با استفاده از لمس، کلمات و حروف را درک کنند. هر علامت بریل می تواند نمایانگر یک حرف، عدد، علامت نگارشی یا حتی نماد علمی باشد.
روز جهانی بریل به منظور آگاهی بخشی بیشتر نسبت به حقوق افراد نابینا در دسترسی به اطلاعات و امکانات آموزشی برگزار می گردد. این روز بخصوص در دنیای امروز که تکنولوژی های مختلف به صورت فزاینده ای درحال گسترش هستند، فرصتی برای ارتقای کیفیت زندگی افراد نابینا از راه ابزارهایی مانند کتاب های بریل، دستگاههای صفحه خوان و اپلیکیشن های مخصوص است.
در حالیکه سیستم بریل نقش بسیار مهمی در آموزش و توانمندسازی افراد نابینا داشته است، هنوز در خیلی از کشورها و جوامع، دسترسی به منابع بریل محدود و یا حتی ناموجود است. به همین دلیل، روز جهانی بریل بعنوان یک حرکت جهانی برای ترویج دسترسی عادلانه به این سیستم نوشتاری و افزایش آگاهی عمومی از اهمیت آن به حساب می آید.
در سالهای اخیر، با پیشرفت فناوری های دیجیتال، ابزارهای جدیدی مانند تلفن های هوشمند و تبلت ها هم برای نابینایان ساخته شده اند که می توانند به صورت همزمان با استفاده از تکنولوژی صوتی و صفحه نمایش های لمسی بریل، تجربه بهتری از دسترسی به اطلاعات و ارتباطات فراهم نمایند. خیلی از کتابخانه ها و سازمان های آموزشی، دسترسی به متون بریل را از راه سیستم های دیجیتال بهبود بخشیده اند و در تلاش ا هستند تا آنرا به زبان های مختلف گسترش دهند.
با این وجود، هنوز در خیلی از جوامع مشکلاتی وجود دارد که مانع از دستیابی آسان به منابع بریل برای افراد نابینا می شود. این مشکلات شامل کمبود کتاب های بریل، عدم دسترسی به فناوری های پیشرفته و همینطور فقدان آموزش های ویژه جهت استفاده از سیستم های بریل در بعضی کشورها است.
با عنایت به اهمیت روز افزون دسترسی به اطلاعات برای تمامی اقشار جامعه، انتظار می رود که کشورهای مختلف گامهای بیشتری برای تسهیل دسترسی نابینایان به منابع آموزشی و اطلاعاتی بردارند. تقویت آموزش های بریل در مدارس، تسهیل استفاده از تکنولوژی های کمکی و ترویج فرهنگ استفاده از این سیستم نوشتاری در تمام عرصه های زندگی می تواند به بهبود شرایط زندگی افراد نابینا و کم بینا کمک نماید.
در این راستا، نهادهای بین المللی و ملی می توانند با هم افزایی و همکاری بیشتر، به ایجاد بستری یکپارچه برای آموزش و دسترسی به منابع بریل در سراسر دنیا کمک کنند. تنها با تلاشهای جمعی است که می توانیم به ایجاد جامعه ای فراگیر و برابر برای تمامی افراد با توانمندی های مختلف نزدیک تر شویم.
حالا توسعه هوش مصنوعی (AI)، این فناوری را به ابزاری قدرتمند برای تسهیل زندگی نابینایان تبدیل نموده و دسترسی آنها به دانش، استقلال و ارتباطات را بهبود بخشیده است. بعضی از راهکارهای برجسته ای که AI عرضه کرده عبارتند از:
ابزارهای شناسایی اشیاء و محیط
اپلیکیشن های موبایلی: برنامه هایی مانند Seeing AI (مایکروسافت) و Be My Eyes با استفاده از هوش مصنوعی و دوربین گوشی، اشیاء، متن ها، افراد و حتی حالت چهره را تشخیص داده و به شکل صوتی توصیف می کنند.
عینک های هوشمند: دستگاه هایی مانند Envision Glasses می توانند متن ها و محیط اطراف را تحلیل کرده و اطلاعات را در زمان واقعی منتقل کنند.
ترجمه و تبدیل متن به گفتار
فناوری OCR (تشخیص کاراکتر نوری) با استفاده از هوش مصنوعی می تواند متن های چاپی یا دیجیتال را اسکن کرده و به گفتار تبدیل کند. این امکان خواندن کتاب ها، اسناد و تابلوهای عمومی را برای نابینایان فراهم نموده است.
تشخیص و توضیح تصاویر
AI می تواند تصاویر را تحلیل کرده و توضیحی صوتی از محتوای تصویر عرضه نماید. این خصوصیت در پلت فرم های اجتماعی مانند Facebook و Instagram برای کاربران نابینا در دسترس می باشد.
مسیریابی و ناوبری هوشمند
سیستم های مجهز به AI مانند Aira، با استفاده از GPS و تشخیص محیط، کاربران را در مسیریابی در مکانهای ناشناخته یاری می کنند. همینطور الگوریتم های AI در دستگاههای کمک کننده حرکتی (مانند عصاهای هوشمند) برای تشخیص موانع و عرضه مسیر امن کاربرد دارند.
آموزش و خواندن بریل دیجیتال
دستگاههای بریل الکترونیکی مجهز به AI، مانند Dot Watch، به نابینایان امکان خواندن بریل را در زمان واقعی و از راه اتصال به دستگاههای هوشمند می دهند.
تشخیص صدا و فرمان صوتی
دستیارهای مجازی مانند Google Assistant، Siri و Alexa به نابینایان اجازه می دهند تا از راه صدا دستورات خویش را اجرا کنند و به اطلاعات مورد نیاز دسترسی داشته باشند.
ارتباط از راه هوش مصنوعی گفتگو
چت بات ها و برنامه های مجهز به NLP (پردازش زبان طبیعی) می توانند اطلاعات را به شکل قابل فهم و صوتی به نابینایان عرضه کنند و به سؤالات آنها پاسخ دهند.
توسعه فناوری های خواندن برای نابینایان
در سالهای اخیر، حوزه نابینایان و کم بینایان در ایران با توسعه محصولات و تکنولوژی های جدید در زمینه فناوری های کمکی، شاهد پیشرفت های قابل ملاحظه ای بوده است. این محصولات، به طور عمده به منظور بهبود کیفیت زندگی، دسترسی به اطلاعات و تسهیل ارتباطات برای افراد نابینا و کم بینا طراحی شده اند. در این راستا، شرکتهای دانش بنیان ایرانی توانسته اند با استفاده از تکنولوژی های پیشرفته، محصولاتی را تولید کنند که به نابینایان در زمینه های مختلف همچون آموزش، دسترسی به اطلاعات، تحرک و ارتباطات کمک می نماید.
بریل دیجیتال
یکی از پیشرفته ترین فناوری هایی که در ایران برای نابینایان ساخته شده، دستگاههای صفحه خوان بریل دیجیتال است. این دستگاه ها امکان خواندن متون بریل به شکل الکترونیکی را برای نابینایان فراهم می کنند. شرکتهای دانش بنیان در ایران با تولید این نوع دستگاه ها، به نابینایان این امکان را می دهند که از کتاب های الکترونیکی و متون دیجیتال استفاده نمایند.
این محصولات معمولا با اتصال به دستگاههای هوشمند مانند گوشی موبایل و کامپیوتر قابل استفاده هستند و می توانند متن های موجود در صفحات وب، فایل های پی دی اف و اسناد مختلف را به بریل تبدیل کنند.
تبلت و گوشی هوشمند بریل
شرکتهای ایرانی در زمینه تولید تبلت ها و گوشیهای هوشمند ویژه نابینایان هم پیشرفت هایی داشته اند. این دستگاه ها معمولا با صفحه نمایش های بریل تعبیه شده و سیستم عامل های مخصوص نابینایان عرضه می شوند. این محصولات به کاربران این امکان را می دهند که با استفاده از لمس صفحه نمایش، اطلاعات مختلف را به شکل بریل دریافت کرده و از آنها بهره برداری کنند.
نرم افزارهای آموزشی ویژه نابینایان
علاوه بر سخت افزار، نرم افزارهای مختلفی هم در ایران جهت کمک به نابینایان طراحی شده اند. این نرم افزارها شامل برنامه های آموزشی ویژه برای یادگیری زبان های مختلف، ریاضی، علوم و حتی موسیقی هستند. بعنوان مثال، نرم افزارهایی برای آموزش سیستم بریل و کمک به یادگیری این سیستم نوشتاری طراحی شده اند. همینطور اپلیکیشن های صوتی و صفحه خوان های فارسی زبان هم در دسترس نابینایان قرار گرفته است که به آنها کمک می نماید تا بتوانند از اینترنت، کتاب ها و اسناد دیجیتال به سادگی استفاده نمایند.
سیستم ناوبری ویژه نابینایان
یکی از محصولات جدیدی که در ایران توسعه یافته، سیستم های ناوبری برای نابینایان است. این سیستم ها به نابینایان کمک می کنند تا در فضاهای شهری و محیط های داخلی (مانند بیمارستان ها، فرودگاه ها، ایستگاه های مترو و غیره) به سادگی حرکت کنند. این سیستم ها معمولا با استفاده از فناوری های GPS و سنسورهای مختلف طراحی می شوند و اطلاعات صوتی به فرد نابینا می دهند تا جهت یابی و تحرک او تسهیل شود.
دستگاه چاپ بریل
بعضی از شرکتهای دانش بنیان ایرانی، دستگاههای چاپ بریل را تولید کرده اند که به مراکز آموزشی و کتابخانه ها این امکان را می دهند که متون و کتاب ها را به زبان بریل، تبدیل و چاپ کنند. این دستگاه ها معمولا از فناوری های پیشرفته ای استفاده می نمایند که به نابینایان کمک می نماید تا به سادگی از منابع آموزشی استفاده نمایند.
سیستم ترجمه متن به گفتار
دستگاه هایی که متون مختلف را به گفتار تبدیل می کنند، برای نابینایان بسیار مفید هستند. این دستگاه ها بخصوص در فعالیتهای روزمره و شغلی کمک کننده هستند و به افراد نابینا این امکان را می دهند که متون نوشته شده را به سادگی گوش دهند و از آنها استفاده نمایند.
سیستم های آموزش زبان اشاره و دیگر فناوری های کمکی
بعضی از شرکتهای دانش بنیان ایرانی درحال توسعه سیستم های آموزشی ویژه برای یادگیری زبان اشاره هستند که می تواند به نابینایان و ناشنوایان کمک نماید تا در ارتباطات خود از این تکنولوژی بهره مند شوند.
چالش ها و آینده محصولات دانش بنیان برای نابینایان در ایران
با وجود پیشرفت های خوبی که در زمینه فناوری های کمکی برای نابینایان در ایران حاصل شده، هنوز چالش هایی در این حوزه وجود دارد. یکی از بزرگ ترین مشکلات، کمبود منابع و کتاب های بریل بخصوص در زمینه های تخصصی است. علاوه بر این، قیمت بالای بعضی از این دستگاه ها و فناوری ها می تواند برای خیلی از خانواده های نابینا بخصوص در مناطق کمتر برخوردار، مانع استفاده از آنها شود.
اما با عنایت به رشد صنعت فناوری اطلاعات در ایران و گسترش شرکتهای دانش بنیان، امیدواری ها برای حل این مشکلات وجود دارد. بخصوص در سالهای اخیر، حمایت های دولتی از شرکتهای دانش بنیان و عرضه تسهیلات مالی برای توسعه محصولات فناوری می تواند به گسترش دسترسی به این محصولات در بین افراد نابینا و کم بینا کمک نماید.
منبع: 93z.ir
این مطلب را می پسندید؟
(1)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد این مطلب