نیاز ضروری همکاری ایران و افغانستان در بیابان زدایی
کانال تلگرامی بررسی تحولات افغانستان پیشنهاد نمود که تهران و کابل به خاطر چالش های مشترک بیابان زایی لازم است برای از بین بردن این معضل طبیعی با هم همکاری جدی داشته باشند.
به گزارش تجهیزات جانبی به نقل از خبرگزاری ایرنا کانال تلگرامی بررسی تحولات افغانستان در مقاله ای به مناسبت روز جهانی مقابله با بیابان زایی (۱۷ ژوئن برابر با ۲۷ خرداد/جوزا) نوشت: آنگونه که سازمان ملل شعار این روز را تعیین کرده، از با اهمیت ترین راه های مقابله با تبعات بیش از پیش بیابان زایی، همکاری گروهی کشورهای همسایه برای کاهش اثرات توسعه های نامتوازن انسانی به ویژه در حوضه های آبریز مشترک است. از آنجا که توسعه فناوری های ناسازگار با بستر اجتماعی و کنترل منابع آب در بالادست حوضه های آبریز مشترک شرق کشور، یعنی افغانستان، یکی از فاکتورهای مهم بیابان زایی است، پس همکاری ایران و افغانستان برای مقابله با این امر مهم است.
در این مطلب امده است: تبعات ناشی از عدم مواجهه صحیح با پدیده بیابان زایی و عدم پیش گیری از آن، علاوه بر ایران بر افغانستان نیز اثرگذار است؛ برای اینکه تپه های ماسه ای ناشی از افزایش بیابان ها، عموماً از دریاچه های خشک در پایاب به سمت سرآب حرکت می کنند. بنا بر این همکاری دو کشور ضرورت دارد.
در ادامه آمده است: از آنجا که اصلاح روش های تامین انرژی در مناطق مستعد بیابان زایی یکی از راهکارهای مؤثر برای مواجهه با پدیده بیابان زایی است، پیشنهاد می شود ایران و افغانستان به سمت همکاری تامین انرژی حرکت کنند. ایران می تواند با اصلاح روش های تامین انرژی در افغانستان از برقابی به خورشیدی به مواجهه با بیابان زایی مناطق سیستان و بلوچستان بپردازد. در مقابل افغانستان با تامین نیازهای محیط زیستی بخش ایرانی در حوضه های آبریز مشترک نیز نقش خودرا در مقابله با بیابان زایی ایفاد نماید.
نویسنده نوشته است: روز جهانی مقابله با بیابان زایی به جهت اهمیت این مسئله از طرف کنوانسیون جهانی مقابله با بیابان زایی سازمان ملل (UNCCD) با هدف ایجاد مشارکت جهانی، جلوگیری از بیابان زایی و خشکسالی و حفظ محیط زیست نامگذاری شد. ایران سومین کشوری بود که به این کنوانسیون در سال ۱۳۷۵ پیوست. در ایران بیشترین بودجه اختصاصی برای بیابان زدایی برای مناطق سیستان و بلوچستان است. این درحالی است که اقدامات انجام شده نتوانسته است مانع بیابان زایی در این منطقه شود.
بطور کلی، عوامل مؤثر بر بیابان زایی را می توان به دو دستهی اصلی انسانی و اقلیم-هیدرولوژیکی تقسیم کرد. یکی از با اهمیت ترین عوامل انسانی بیابان زایی، عدم تامین حقابه های محیط زیستی می باشد.
یکی از تبعات بیابان زایی، گسترش فقر و کاهش درآمد جوامع محلی است که منجر به افزایش مهاجرت های محیط زیستی می شود. چنانچه مهاجرت از مرزهای کشور باشد به مثابه یک تهدید امنیتی درنظرگرفته می شود. در کشور ایران نمونه های مختلفی وجود دارد که مهاجرت های محیط زیستی سبب ایجاد تغییرات اجتماعی در مرزهای کشور شدند و تهدیدهای امنیتی را ایجاد نمودند. برای اینکه در مناطق مرزنشین کشور معیشت مردم به شدت به کشاورزی و مؤلفه های محیط طبیعی مانند زمین، منابع آب و خاک وابسته است. برای نمونه، با از میان رفتن و خشک شدن تالاب های هامون در خلال چند دهه گذشته، ساختار اجتماعی منطقه سیستان با تغییرات اجتماعی برون زا روبه رو شده است.